Gevaarlijke gekken / Dangerous crazies

 

Dangerous crazies

Tommy Wieringa

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/09/05/gevaarlijke-gekken-a4010917

 

There are sensible people who argue that it's better to take the delusions of conspiracy theorists seriously rather than be laughing about them. If you listen carefully, you will hear valid system criticism under the hysterical hyperbole. You have to be patient, but in the mash of wild claims and assumptions of 5G opponents, antivaxxers  and coronas, nuggets of truth are hidden. I sometimes try to practice my mental agility, as others make sudoku's, but unfortunately soon encounters a few impregnable obstacles, such as nonsense, kolder and nonsense.

 

In this newspaper last weekend there was an insightful background article about the motives of a few people behind the action group Virus Truth, formerly Virus Madness. The reporters listened politely to Danny V. (26) from Heerlen, who recently threatened Pieter Omtzigt with a cheerful 'I will beat you to death'. Danny V. doesn't call that harassment himself, at most he would have been a little agitated that day, after an out of control coronary demonstration. He had recognized in the mp a pawn of the elite and the pharmaceutical industry, a traitor to the people who had to come to terms with it – hence he had said 'something kwaais'on a whimand chased Omtzigt through the city. In him was the elite hatred that John Stuart Mill defines in 'About freedom': 'Where a former ruling class has lost its predominance, or where this predominance no longer finds support among the population, the prevailing morality is often characterized by an impatient aversion to all that is socially higher'.

 

As you descend deeper into the world of ideas of a Danny V., you'll find not only that impatient aversion, but also vivid fantasies about pedophile networks, secret chip implants, aliens, crop circles, Atlantis, Niburu,Bilderberg, Opus Dei, the Protocols of  Zion  and Mark Rutte as a Freemason. A conspiracy theory rarely comes alone. The  conspiracy thinking is colourful and diverse as the Hindu pantheon. There is a perverse lust for faith in the incongruous, as a priest whispers delightfully about the lures of the devil. On the soapside of extreme views, conspiracy theorists quickly slither towards the far right: when the Reichstag stormed last week, the corona protesters were indistinguishable from the neo-Nazis. In the Netherlands, the stable genius  Baudet let slip that he supports Willem Engel of Virus truth 'behind the scenes' – that is the man who last week called for no distance, not to be tested for complaints and to remove stickers and posters with corona instructions, to which his followers enthusiastically responded. We would like to see that principled attitude back when they need to be included in the ICU.

 

The imagination of paranoia is improbably powerful, and is enhanced by a wide-ranging, global subculture on the Internet. Everything you find there is true, because everything refers to each other. For each claim, evidence can be found, which was produced and disseminated by like-minded people. Eagerly they copy each other's thoughts, new variants emerge from the copy errors. Conspiracy theorists together created a giant digital brain, where incessantly  synaptogenesis  takes place between different networks – together they created an immeasurable digital false reality that only produces fear, hatred and violence.

 

If this fiction was limited to the Danny V.'s  of this world, the suffering could be overlooked. In milder form, however, it seeps through to wider sections of the population. In the Volkskrant, someone like Max Pam was also sensitive to it when he wrote: "There is more and more evidence that the virus does not come from a market in Wuhan, but from a nearby laboratory, where it is, so to speak, handmade. [...] The markets in China and even those in Wuhan are already open, which suggests that the government itself does not believe in bat theory either." Authentic style tools from the conspiracy repertoire are 'more and more clues' and 'what indicates'. Vagueness with an exact edge, that gives every assertion a semblance of legitimacy.

 

Echoes of conspiracy paranoia can also be found in people who declare that they will not be vaccinated once there is a functioning corona vaccine. No less than thirteen percent of the population will not get vaccinated, according to Nieuwsuur, sixteen percent are still unsure about this. Three out of ten. W.F. Hermans was right as always: we are surrounded by dangerous lunatics.

 

Tommy Wieringa writes a column every week at this place.

The original text in Dutch

Gevaarlijke gekken

Tommy Wieringa

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/09/05/gevaarlijke-gekken-a4010917

 

Er zijn verstandige mensen die beweren dat je de wanen van complotdenkers beter serieus kunt nemen in plaats van er lacherig over te doen. Als je namelijk goed luistert hoor je onder de hysterische hyperbolen valide systeemkritiek. Je moet er het geduld voor kunnen opbrengen, maar in de brij van wilde beweringen en aannames van 5G-tegenstanders, antivaxxers en coronawaanzinnigen zitten klompjes waarheid verborgen. Ik probeer het weleens om mijn mentale lenigheid te oefenen, zoals anderen sudoku’s maken, maar stuit helaas al vlug op een paar onneembare hindernissen, zoals onzin, kolder en nonsens.

 

In deze krant stond vorig weekeinde een inzichtelijk achtergrondartikel over de beweegredenen van een paar mensen achter de actiegroep Viruswaarheid, voorheen Viruswaanzin. De verslaggevers luisterden beleefd naar Danny V. (26) uit Heerlen, die onlangs Pieter Omtzigt bedreigde met een vrolijk ‘ik zal je doodslaan’. Zelf noemt Danny V. dat geen intimidatie, hooguit was hij wat geëmotioneerd geweest die dag, na een uit de hand gelopen coronademonstratie. Hij had in de volksvertegenwoordiger een pion van de elite en de farmaceutische industrie herkend, een verrader van het volk die moest opdonderen – vandaar dat hij in een opwelling ‘iets kwaais’ had gezegd en Omtzigt door de stad achtervolgde. In hem was de elitehaat werkzaam die John Stuart Mill in ‘Over vrijheid’ als volgt determineert: ‘Waar een vroegere heersende klasse haar overwicht verloren heeft, of waar dit overwicht niet langer steun vindt bij de bevolking, wordt de gangbare moraal dikwijls gekenmerkt door een ongeduldige afkeer van alles wat maatschappelijk hoger staat’.

 

Als je dieper in de ideeënwereld van een Danny V. afdaalt, dan vind je niet alleen die ongeduldige afkeer, maar ook levendige fantasieën over pedofielennetwerken, heimelijke chipimplantaten, buitenaardse wezens, graancirkels, Atlantis, Niburu, Bilderberg, Opus Dei, de Protocollen van Zion en Mark Rutte als vrijmetselaar. Een complottheorie komt zelden alleen. Het complotdenken is kleurrijk en divers als het hindoepantheon. Er is een perverse lust tot geloof in het ongerijmde, zoals een priester verlekkerd fluistert over de verlokkingen van de duivel. Op de zeephelling van extreme opvattingen glibberen complotdenkers vlug in de richting van extreemrechts: bij de bestorming van de Rijksdag vorige week waren de coronademonstranten niet meer van de neonazi’s te onderscheiden. In Nederland liet het stabiele genie Baudet zich ontvallen dat hij Willem Engel van Viruswaarheid ‘achter de schermen’ steunt – dat is de man die vorige week opriep geen afstand te houden, je niet te laten testen bij klachten en stickers en posters met coronainstructies te verwijderen, waar zijn volgelingen driftig gehoor aan gaven. Graag zien we die principiële houding terug wanneer ze moeten worden opgenomen op de IC.

 

De verbeelding van de paranoia is onwaarschijnlijk krachtig, en wordt versterkt door een wijdvertakte, mondiale subcultuur op internet. Alles wat je daar vindt is waar, want alles verwijst naar elkaar. Voor elke bewering is bewijs te vinden, dat door gelijkgestemden werd geproduceerd en verspreid. Gretig kopiëren ze elkaars gedachten, uit de kopieerfouten komen weer nieuwe varianten tevoorschijn. Complotdenkers creëerden samen een gigantisch digitaal brein, waar onophoudelijk synaptogenese tussen verschillende netwerken plaatsvindt – gezamenlijk schiepen ze een onmetelijke digitale schijnwerkelijkheid die uitsluitend angst, haat en geweld produceert.

 

Bleef deze fictie beperkt tot de Danny V.’s van deze wereld, dan was het leed te overzien. In mildere vorm sijpelt ze echter door naar bredere lagen van de bevolking. In de Volkskrant was ook iemand als Max Pam er gevoelig voor toen hij schreef: „Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het virus niet afkomstig is van een markt in Wuhan, maar uit een nabijgelegen laboratorium, waar het bij wijze van spreken handgemaakt is. […] De markten in China en zelfs die in Wuhan zijn trouwens alweer open, wat erop duidt dat de overheid zelf ook niet gelooft in de vleermuizentheorie.” Authentieke stijlmiddelen uit het complotrepertoire zijn ‘steeds meer aanwijzingen’ en ‘wat erop duidt’. Vaagheid met een exact randje, dat elke bewering een schijn van legitimiteit geeft.

 

Echo’s van samenzweringsparanoia vind je ook terug bij mensen die verklaren dat ze zich niet laten inenten als er eenmaal een goedwerkend coronavaccin is. Liefst dertien procent van de bevolking zal zich niet laten vaccineren, aldus Nieuwsuur, zestien procent twijfelt daar nog over. Drie op de tien. W.F. Hermans had als altijd gelijk: we worden door gevaarlijke gekken omringd.

 

Tommy Wieringa schrijft elke week een column op deze plaats.